Alleen de verspreiding en vermenigvuldiging van gegevens die
schade aanrichten aan computers, is momenteel strafbaar. Uit de
nieuwe wet verdwijnt alleen de term vermenigvuldiging. Spyware
richt geen schade aan en is daarom niet verboden.
Spionagesoftware vormt volgens Wiemans desondanks een groter
gevaar dan spam. "Ongewenste mail is lastig maar geen bedreiging
voor de privacy. Als je optreedt tegen spam, ligt het voor de hand
om ook maatregelen te nemen tegen spyware", meent Wiemans.
In de aangepaste Telecommunicatiewet is een Europese richtlijn
opgenomen die spyware toelaat indien de internetter is geďnformeerd
en de kans krijgt om het te weigeren, stelt de Tilburgse hoogleraar
informatisering en recht J. Prins. "Een manco", zegt Prins over
de richtlijn met het oog op de regels tegen spam. Spam mag niet
ongevraagd gestuurd worden, tenzij vooraf toestemming is gegeven
(opt-in), terwijl spyware mag tot de computergebruiker duidelijk
maakt dat hij er geen prijs op stelt (opt-out).
'Erg lastig'
Prins meent dat opt-in ook voor spyware moet gelden. De OPTA
handhaaft de Telecomwet maar heeft nog nooit opgetreden tegen de
makers van spyware. Een woordvoerder zegt dat recent is begonnen
met de opsporing van overtreders. "Dat is technisch erg lastig",
laat de handhaver weten.
Programma's die het surfgedrag van internetters registreren
vormen een ernstige bedreiging van de privacy, aldus Wiemans. "Het
is alsof iemand je tijdens het winkelen met een camera volgt."
De wet Computercriminaliteit II krijgt als het aan Wiemans ligt
een uitgebreide bepaling die ook de verspreiding van spyware
strafbaar maakt. Het moet volgens de jurist verboden worden om
opzettelijk, wederrechtelijk van afstand systeemfuncties uit te
voeren, zoals spyware doet.
Zinloos
Anderzijds moeten Wiemans en Prins erkennen dat een Nederlands
verbod vrijwel zinloos is omdat de meeste spyware uit het
buitenland komt. Wiemans pleit voor maatregelen op Europees niveau.
Prins noemt een verbod in het strafrecht het allerlaatste
redmiddel. Ze is er geen voorstander van om het Openbaar Ministerie
extra te belasten. "Spyware is lastig en vervelend maar nog niet
strafwaardig. Regel bestrijding eerst goed in de Telecomwet. Als
het echt problemen veroorzaakt en alle mogelijkheden zijn uitgeput
is het strafrecht de laatste optie."
Bij het Openbaar Ministerie leeft de bestrijding
computercriminaliteit sowieso niet heel erg sterk, aldus Wiemans.
"Cybercrime is nauwelijks strafbaar. Het krijgt vooralsnog
aandacht noch prioriteit. De wetgever raakt het spoor bijster door
de snelheid van alle nieuwe ontwikkelingen. Het kan geen kwaad hier
en daar wat meer haast te maken", zegt Wiemans over de geldende
wet Computercriminaliteit die al meer dan tien jaar oud is.
De Amerikaanse staat Utah heeft eerder dit jaar een wet
doorgevoerd die softwaremakers verplicht computergebruikers om
toestemming te vragen als ze spyware installeren. Omdat het
Nederlandse Openbaar Ministerie nu nog tandenloos is en geen
prioriteit toekent aan de bestrijding van computercriminaliteit, is
een gedragscode voor softwareproducenten voorlopig de enige
oplossing, aldus Wiemans.
Ook in de strijd tegen spam heeft het bedrijfsleven gekozen voor
zelfregulering. De jurist meent bijvoorbeeld dat alle
computerprogramma's hun gebruikers moeten informeren over de
functies en gevolgen van installatie. "Consumenten horen te weten
wat er gebeurt. De gevolgen moeten duidelijk kenbaar worden
gemaakt. Spywarefuncties moeten makkelijk uitgeschakeld kunnen
worden."
Het kabinet besloot begin deze maand computercriminaliteit
harder te gaan aanpakken, maar de Tweede Kamer buigt zich
waarschijnlijk pas in het voorjaar over de aangepaste wet
Computercriminaliteit.
ZIE OOK:
Driekwart computers besmet met kwaadaardige software
|